انقلاب اسلامی از منظر امام خامنه ای

 انقلاب اسلامی،‌ سرآغاز طلوع اسلام،‌ خاستگاه ارزشهای اسلامی، مقطع رهایی ملت ایران و بخشی از تاریخ ماست که گذشته را از آینده جدا ساخته است . بنابراین انقلاب اسلامی ایران یکی از رخدادهای بی نظیر دوران معاصر و فجر جدیدی در تاریخ بشریت است که منشأ آثاری بس شگرف در ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... در داخل و خارج از ایران گشت. به یقین شجره طیبه این انقلاب با بهره گیری از چشمه زلال معارف و اعتقادات دینی مردم نستوه و فداکار ایران و با تکیه بر ریشه های استوار پیشینه فرهنگی و سیاسی و اجتماعی آنان بارور و پرثمر گشت.

ضرورت بررسی چیستی و نیز علل و عوامل ظهور این پدیده و شناخت آثار و برکات آن بر کسی پوشیده نیست. آنچه در این نوشتار تقدیم می گردد، اشاراتی به دیدگاه مقام معظّم رهبری درباره این انقلاب است که به موضوعاتی از قبیل ضرورت انقلای اسلامی،ارکان آن، رمز پیروزی و تداوم آن، اصول آن وآسیب ها، تهدیدات می پردازد.

 

ضرورت انقلاب اسلامی

در دیدگاه مقام معظّم رهبری، انقلاب یک «ضرورت طبیعی بر اساس سنّت های الهی» بود. توضیح اینکه؛ نظام هستی به عنوان مظهر و تجلّی اراده و مشیت الهی، مشمول قوانین و سنّت هایی است که نه تغییرپذیرند و نه جایگزین بردار. بشر چه بخواهد و چه نخواهد و قدرتمندان چه راضی باشند و چه نباشند، این سنّت ها تحقق می پذیرند. یکی از این سنّت ها تجلّی حق و پیروزی آن بر باطل است. یعنی جریان هستی و اداره امور عالم و نیز اعمال اختیاری انسان باید با تدبیر الهی و متکی بر معرفت صحیح اداره شود تا سعادت او تأمین و تضمین گردد.

 

هدف انقلاب اسلامی

مهم ترین نکته در تحولات اجتماعی به ویژه تحول عظیمی مثل انقلاب اسلامی بحث هدف است. لذا در نگاه کلان به انقلاب اسلامی توجه به هدف مردم و انقلابیون از این حرکت ضروری است. ایشان در تبیین هدف ملت ایران از انقلاب فرمودند: «هدف ملت ایران ـ که از هر کسی که سؤال می کردیم، به زبان های گوناگون این هدف را می گفت ـ این بود که بتواند در سایة اسلام، استقلال و آزادی به دست بیاورد. این شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» که در دوران انقلاب رایج بود، حرف دل مردم بود و مردم این را می خواستند.» (بیانات مقام معظم رهبری در جمع مردم شیراز در تاریخ 11/2/1387.)

البته مقام معظم رهبری هدف را محدود به ایران نمی دانند، بلکه هدف را فراتر از محدوده جغرافیایی ایران دانسته و می فرمایند: «این مطلب یک اضافه ای دارد و آن این است که مسئله فقط ایران هم نبود؛ ایران به عنوان یک الگو برای جوامع اسلامی در درجة اول، و همة جوامع بشری در درجة بعد، مورد نظر بود. ما می خواستیم این جامعه را با این خصوصیات بسازیم ـ ما یعنی ملت ایران، انقلاب ایران، انقلابیون ایران؛ منظور، شخص بنده و چند نفر دیگر نیست ـ و آن را بگذاریم جلوی چشم آحاد بشر و امت اسلامی؛ بگویند این است که هم مطلوب اسلام است، و هم میسور مردم این روزگار»( بیانات مقام معظم رهبری در جمع دانشگاهیان شیراز در تاریخ 13/2/1387)

 

 ارکان انقلاب اسلامی

یکی از ضرورتهای بنیادین در تحلیل انقلاب شکوهمند 57  توجه به علل و عوامل پیروزی، اقتدار و تداوم و استمرار انقلاب است. یک انقلاب در حد کمال مطلوب، سه رکن اساسی دارد که عبارت است از: برخورداری از یک ایدئولوژی و مکتب پویا و انقلابی(اسلامیت)، و مشارکت گسترده، فعالانه و ایثارگرانه مردم از همه طبقات(مردم)، و ظهور و نهادینه شدن رهبری مورد قبول عموم مردم با ویژگی‏های شخصی هم چون نبوغ، اقتدار، صلابت و جسارت در تصمیم گیری.(رهبری)

 

1-   اسلامیت

رهبر فرزانه‌ی انقلاب درباره‌ی نقش اسلام به‌عنوان یکی از ارکان انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «در همه‌‌ی این حوادث و با نگاهی وسیع‌تر در سرگذشت یازده‌ساله‌ی‌ نظام اسلامی و اساساً در پیدایش این نظام و مقدمات آن و مبارزاتی که به آن منتهی شد، صحنه‌پرداز اصلی و عامل حقیقی، همانا اسلام و عقیده و ایمان و تربیت اسلامی است. (پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، 10 خرداد 1369.)

 

2-   رهبری

مقام معظم رهبری، در توصیف نقش و جایگاه امام خمینی (ره) در انقلاب اسلامی و نظام اسلامی، می‌فرمایند: «اگر نظام جمهوری اسلامی و این انقلاب بزرگ و جهانی را و رستاخیز عظیمی که در دنیا به وجود آمده و رستاخیز عظیم‌تری که در درون انسان‌ها پدید آمده و این تحولی که مس‌ها را طلا کرده است، کلمه‌ی‌ طیبه و شجره‌ی‌ طیبه بدانیم ‌ـ‌که هست‌ـ ریشه‌‌ی این شجره‌ی‌ طیبه، همین شخصیت عظیمی است که همه چیز از او رویید. او بود که این درخت مبارک را رویاند. او همه چیز بود و اگر نبود، ما هیچ چیز نداشتیم.»

( سخنرانی در مراسم بیعت گروه کثیری از جانبازان و نیروهای جهادی احداث ساختمان مرقد مطهر رهبر کبیر انقلاب اسلامی، 28 تیر 1368.)

 

3-   مردم

یکی از بارزترین ویژگی‏های انقلاب اسلامی، که در کمتر انقلابی نظیر آن وجود داشته است، مردمی بودن آن است؛ به‌گونه‏ای که همه‌ی ملت ایران در شهر و روستا، از کوچک و بزرگ، زن و مرد در آن مشارکت داشتند. بر خلاف انقلاب‌های بزرگ دنیا که طبقات خاصی از جامعه در آن نقش‏آفرینی کردند.

امام خامنه ای مردم را مهم‌ترین و راسخ‌ترین عمود خیمه‌ی انقلاب و نظام اسلامی می‌دانند و معتقدند علقه و رابطه‌ی دوطرفه میان مردم و انقلاب و رهبری آن ناشی از بنای انقلاب و نظام اسلامی بر عقیده‌ای مستحکم و ایمانی صادقانه است و کسی جز خداوند نمی‌تواند چنین دل‌های مردم را به انقلاب جذب کرده و سبب محبت، اتحاد و وحدت آنان در راستای اهداف انقلاب و نظام اسلامی شود

(سخنرانی در مراسم بیعت جمع کثیری از اقشار مختلف مردم شهرهای قم، رفسنجان و کهنوج، 19 تیر 1368)

 

رمز بقا و تداوم انقلاب اسلامی

بقا و تداوم انقلاب مهم تر و حتی مشکل تر از حدوث انقلاب است. تداوم هر انقلابی بسته به شرایط و قواعدی است که بقای آن را تضمین می کند. فلاسفه قاعده ای دارند که می گویند «علت مُبقیه شی ء، همان علت موجده آن است» یعنی اگر عوامل پدیدآورنده هر حادثه، همچنان پایدار باشند موجب تداوم حیات آن حادثه خواهند شد. بنابراین آنچه باعث پیدایش و پیروزی انقلاب گردید( اسلامیت، رهبری و مردم)، عامل بقای آن نیز به شمار می رود.

انقلاب اسلامی در مقایسه با انقلاب‏های دیگر، در هر سه رکن از تمامیت و عظمت بی‏نظیری برخوردار بوده است و در واقع، چه در مقابله با رژیم گذشته و حامیان خارجی آن و چه در مقابله با ضد انقلاب و دشمنان داخلی و خارجی با تکیه بر این سه رکن هم چنان بالنده و پیروز به پیش رفته و موفق بوده است.

به این ترتیب حفظ ویژگی‏های این سه رکن اساسی اقتدار نظام و انقلاب، می‏تواند هم چنان موجب تداوم و توسعه آن گردد و هر نوع آسیبی که به این سه رکن وارد آید، موجبات زوال تدریجی و انحطاط انقلاب فراهم خواهد کرد. تاریخ جوامع بشری و ظهور اقتدار و زوال و انحطاط در آن‏ها چه در جوامع اسلامی و چه در جوامع دیگر هم مؤید همین امر است.

 

اصول انقلاب اسلامی

در واقع، اصول انقلاب اسلامی، نقشه‌ی راه و مسیر حرکت انقلاب را مشخص می‌نماید و چارچوب فعالیت‌ها و اقدامات را در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف کشور بیان می‌کند. مقام معظم رهبری این اصول را بر اساس اصول امام (ره) در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف چنین اعلام کرده‌اند.

) بیانات در سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، 14 خرداد 1392.)

 عرصه‌ی سیاست داخلی

1. تکیه به رأی مردم؛
2. تأمین اتحاد و یک‌پارچگی ملت؛
3. مردمی بودن و غیر اشرافی بودن حکمرانان و زمام‌داران؛
4. دلبسته بودن مسئولان به مصالح ملت؛
5. کار و تلاش همگانی برای پیشرفت کشور.

 

عرصه‌ی سیاست خارجی

1. ایستادگی در مقابل سیاست‌های مداخله‌گر و سلطه‌طلب
2. برادری با ملت‌های مسلمان؛
3. ارتباط برابر با همه‌ی کشورها، به جز کشورهایی که تیغ را روی ملت ایران کشیده‌اند و دشمنی می‌کنند؛
4. مبارزه با صهیونیسم؛
5. مبارزه برای آزادی کشور فلسطین؛
6. کمک به مظلومین عالم
7. ایستادگی در برابر ظالمان.

 

عرصه‌ی فرهنگ

 نفی فرهنگ اباحه‌گری غ

1. نفی جمود و تحجر؛
2. نفی ریاکاری در تمسک به دین؛
3. دفاع قاطع از اخلاق و احکام اسلام؛
4. مبارزه با ترویج فحشا و فساد در جامعه.

 

عرصه‌ی اقتصاد

1. تکیه‌ به اقتصاد ملی؛
2. تکیه‌ به خودکفایی؛
3. عدالت اقتصادی در تولید و توزیع؛
4. دفاع از طبقات محروم؛
5. مقابله‌ی با فرهنگ سرمایه‌داری در عین احترام به مالکیت؛
6. هضم نشدن در اقتصاد جهانی؛
7. استقلال اقتصادی.

 

آسیب شناسی انقلاب اسلامی از منظر مقام معظم رهبری

تحقق آرمان های انقلاب، حفظ دست آوردهای آن، تنظیم سیاست های کلی نظام و حفظ مشروعیت حکومت، مشروط به شناخت دقیق آفات، موانع و دشمنان داخلی و خارجی انقلاب است. معمولا به مشکلات درونی انقلاب، آفت ; و به مشکلات بیرونی آن، مانع گفته می شود. بنابراین آفات پدیده های درونی و موانع پدیده های بیرونی اند که رویاروی انقلاب قرار می گیرند. اگر بخواهیم به صورت دقیق تر به بررسی آسیب شناسی انقلاب اسلامی بپردازیم ؛ مجموعه این آسیب ها در سه دسته ذیل قابل بررسی است :

 

الف. آسیب شناسی فرهنگی و اجتماعی

1. نفوذ اندیشه های بیگانه

2. تغییر جهت دادن اندیشه ها

3. تجددگرایی افراطی

4. جدایی حوزه و دانشگاه

5 . بوروکراسی مفرط و فساد اداری و اجتماعی

6 . دنیاطلبی و اشتغال به زینت های دنیوی بالأخص بین اقشار انقلابی

7. حاکم شدن روحیه ریا و تملق به جای اخلاص و ایثار و دگرگونی مجدد ارزش های جامعه و فرآیند تبدیل ثروت به ارزش و نابرابری اجتماعی;

8 . اشاعه فحشا و فساد و ارتشا

9. تأثیرپذیری از جنگ روانی و تهاجم فرهنگی و تبلیغاتی دشمن و رجعت تدریجی به ارزش های فرهنگی رژیم پیشین

10. بحران هویت اجتماعی بالأخص بین نوجوانان و جوانان نسل دوم و سوم انقلاب و گرایش به الگوهای غربی

11. فرار مغزها

 

ب. آسیب شناسی سیاسی

1. ناتمام گذاشتن آرمان های نهضت

2. ابهام طرح های آینده

3. رخنه فرصت طلبان

4. تفرقه و درگیرشدن در گرداب اختلافات داخلی و استفاده نکردن از نیروهای بالقوه مردم

5 . شفاف نبودن مواضع گروهها، افراد و جناحها در سطح جامعه

6 . بی تفاوتی مردم نسبت به سرنوشت کشور و ا��الت یافتن منافع شخصی و غیرسیاسی شدن

7 . ایجاد تردید در آرمان های انقلاب و به فراموشی سپردن یا تضعیف شعار استقلال و آزادی

8 . در خطر قرارگرفتن امنیت مظلومین; عدم امنیت حقوقی، سیاسی، جانی، مالی و حیثیتی مردم زمینه را برای رخنه و تقویت مخالفان انقلاب باز می کند

9. جدی نگرفتن تخصص در امر حکومت و سیاست

10. بروز ابهامات و چالش هایی در سیاست خارجی

11. بازگشت استعمار به طرق آشکار و نهان و وابستگی نظامی و سیاسی به قدرت های بیگانه.

 

ج. آسیب شناسی اقتصادی

1. وابستگی اقتصادی به قدرت های بیگانه

2. نداشتن برنامه های بلندمدت و کوتاه مدت برای نیل به استقلال و توسعه اقتصادی با توجه به رشد بی رویه و نامناسب جمعیت

3. عدم توجه به بحران های اقتصادی ناشی از روند توسعه یا عدم توجه به رعایت اقشار کم درآمد در اجرای برنامه های سازندگی و توسعه اقتصادی

4. عدم وجود فرهنگ کار و انضباط اجتماعی و گرایش به احتکار، دلالی، گران فروشی، قاچاق و سایر شغل های کاذب

5 . رانت گرایی

6 . جداشدن مردم از برنامه های دولت در طرح های سازندگی

7 . افزایش فاصله طبقاتی

 

خلاصه و نتیجه

انقلاب اسلامی یک تفسیر الهی و اسلامی به معنی تحول اخلاقی، فرهنگی و اعتقادی است که جامعه با یک چرخش 180 درجه ای، ارزشهای مادی برآمده از فرهنگ الحادی و استبدادی مسلط بر جامعه را یکسره به کناری نهاده و ارزشهای متکی بر فرهنگ توحیدی را با همه لوازمش برمی گزیند و با یک انضباط والای انقلابی ضمن تخریب بنای کهنه و پوسیده گذشته به نوسازی جامعه مبادرت می ورزد.

انقلاب اسلامی مثل هر پدیده اجتماعی دیگر در معرض آسیب ها و تهدیدات قرار دارد و انقلابیون وظیفه دارند آنها را شناسایی نموده و اقدامات پیش گیرانه برای حفظ انقلاب را صورت دهند و پویایی و پایایی و مانایی انقلاب را براساس حفظ جهت گیری الهی و پاسداری از ارزشهای متعالی آن و نیز حضور در صحنه با روحیه تسلیم ناپذیری در پرتو اتحاد و وفاق ملّی تضمین نموده و پرچم برافراشته اش را نسل به نسل و دست به دست بگردانند تا اینکه عاقبت به صاحب اصلی اش حضرت ولی عصر(عج) بسپارند و تحقق وعده الهی را که حکومت عدل جهانی است نظاره گر باشند.

منبع:پایگاه بصیرت